Qendrat Ilire në Territorin e Tiranës

Text size
Aa Aa
      “Qendrat Ilire në territorin e Tiranës” ishte tema e prezantimit që u mbajt  në Akademinë e Studimeve Albanologjike nga lektoria Dr. Sabina Veseli, nga Instituti i Arkeologjisë. Ky është leksioni i tretë nga programi edukativ mbi Trashëgiminë Kulturore të Tiranës dhe rrethinave të saj, që Bashkia e Tiranës po organizon në bashkëpunim me Akademinë e Studimeve Albanologjike përgjatë gjithë vitit 2022. 
      Takimi u përqëndrua në njohjen e trashëgimisë arkeologjike të periudhës antike të rrethit të Tiranës. Qyteti dhe rrethinat të banuar në antikitet nga fisi ilir i Parthinëve, kanë një trashëgimi të pasur që i përket kësaj periudhe me qendra si Dorëz, Përsqop, Baldushk, qyteti i Tiranës etj.
Dorëzi, paraqet një vendbanim që fillon nga periudha protourbane deri në antikitetin e vonë. Bëhet fjalë për një fortifikim rreth 1,8 ha, që shërbente si pikë kontrolli për zonën, pasi pozicioni strategjik i lejonte kontrollin e Shqipërisë qëndrore.
Përsqopi, një qytet që i ka fillesat në shekujt IV-III para kr, paraqet ngjashmëri me qendra të tjera të zhvilluara si Bylisi dhe Zgërdheshi. Me një sipërfaqe prej rreth 15 ha, i rrethuar me mure masive dhe struktura monumentale funerare. Në Përsqop ruhet në mënyrë të shkëlqyer një pjesë e mureve rrethues me një gjatësi prej 60m dhe lartësi prej 7m, si edhe struktura banimi brenda mureve.
Edhe periudha e shekujve të parë pas Kr, është e përfaqësuar në rrethin e Tiranës, me gjetje nga Baldushku si elemente skulpturorë, stela varresh dhe elemente arkitektonikë. Në qytetin e Tiranës monumenti më i njohur është Vila Rustica apo Mozaiku siç njihet ndryshe, që përfaqëson një vilë të ndërtuar në shekujt e parë, e cila është shndërruar më vonë në një kompleks banimi dhe më pas në një ndërtim kulti. Mozaiku i Tiranës, u sugjerua si një nga qendrat e kësaj periudhe, që duhet vizituar nga nxënësit pasi është  lehtësisht i aksesueshëm.
      Pjesëmarrës  kësaj here  ishin nxënësit e gjimnazit “Ismail Qemali”, të shoqëruar nga mësueset e tyre të historisë. Pas leksionit, nxënësit me shumë interes vizituan  Muzeun Arkeologjik ku u njohën me koleksionin e pasur të këtij muzeu. Nxënësit dhe mësuesit e vlerësuan si shumë të dobishëm këtë program edukimi të iniciuar nga Bashkia e Tiranës.