Vështrim i përgjithshëm
Territori i Krrabës shtrihet në pjesën juglindore të qytetit të Tiranës, midis rrjedhës së mesme të lumenjve Erzen dhe Shkumbin.
Zona e Krrabës është ndër zonat kodrinore më të njohura në vendin tonë, me lartësi që luhaten nga 200-300m deri në 700-900m.
Territori i saj ka potencial mjedisor dhe turistik, duke u radhitur në zonat e pëlqyera nga vizitorët që admirojnë natyrën. Zhvillimi i turizmit malor në Krrabë mbështetet në veçoritë atraktive të kësaj zone si ajri i pastër dhe i freskët, format morfologjike të kodrave dhe vargjeve malore si dhe biodiversiteti i pasur.
Gjuetia përbën një element shumë të rëndësishëm që favorizon turizmin malor dhe sportiv duke u bërë një burim të ardhurash për biznesin vendas.
Nga ana tjetër, zona e Krrabës të ofron dhe të papritura që përbëjnë sfida për turistët aventurierë dhe ushtrimin e sporteve me adrenalinë, si rafting, kanoe, alpinizëm, biking, hiking etj.
Histori
Qyteza e Krrabës e krijuar me vendosjen e sistemit monist me ekonomi të centralizuar e ka zanafillën në vendburimin e qymyrgurit të Krrabës. Ky vendburim ndodhet në juglindje të kryeqytetit rreth 28 km larg tij.
Shfrytëzimi i minierave të qymyrit në këtë zonë ka filluar që në vitin 1916 nga austro-hungarezët për qëllime farkëtarie ushtarake.
Punimet e para për shfrytëzimin nëntokësor filluan më 1935 nga shoqëri sipërmarrëse shqiptare, prodhimi i të cilës arrinte 2000 ton/vit. Në fillim punonte vetëm një galeri me punëtorë që vinin nga fshati Skuterrë.
Në vitin 1945 u rimëkëmb si ndërmarrje shtetërore dhe filloi nxjerrjen e qymyrgurit afër sipërfaqes me punime të cekëta, me oxhaqe dhe më pas u kalua më sistemin e shfrytëzimit me ballë të plotë. Në 1957 nisi shfrytëzimi masiv i minierës dhe në Krrabë u sollën rreth 2000 punëtorë nga gjithë vendi duke e kthyer në një qytezë të vogël.
Miniera e Krrabës ka punuar rregullisht deri në vitin 1990, pas këtij viti ajo filloi të dilte jashtë funksionit derisa u mbyll në vitin 2000.
Ekonomi dhe mjedis
Zona e Krrabës, para viteve ’90 ka qenë qendër e minierës së qymyrgurit, e cila sot është në konservim që prej vitit 2000. Në vitin 1975 u ngrit ferma e krimbit të mëndafshit, produkti i të cilit përdorej vetëm për tregun e brendshëm, në shërbim të industrisë së lehtë tekstile dhe veshjeve.
Blegtoria ka qenë traditë zhvillimi që në kohët më të vjetra. Sipas gojëdhënave, emri i fshatit Skuterrë vjen pikërisht nga “bari dhënsh”.
Bimësia e kësaj zone është mjaft e pasur. Ajo përfaqësohet kryesisht nga brezi i shkurreve mesdhetare me gjelbërim të përhershëm dhe gjetherënëse si dhe pyjeve të dushkut. Shkurret më të përhapura janë mare, shqopë, shkozë, mëllenjë, mënishtje, xinë, etj.
Pasurisë së natyrës të zonës së Krrabës i shtohet edhe shumë llojshmëria e bimëve mjekësore të tilla si: murrizi, lule briri, bar blete, hithra, çaj mali, kamomil, trëndafil i egër, rozmarinë, dafinë, mëllagë pylli, lule basami, etj.
Fauna në territorin e Krrabës i është përshtatur relievit malor, klimës dhe bimësisë. Në këtë zonë takohen gjitarët grabitqarë si ujku, dhelpra, kunadhja. Përveç tyre hasen derri i egër, lepuri i egër, ketri, etj. Nga shpendët përmenden: skifteri, shqiponja mbretërore e malit, fajkoi, kukuvajka, qyqja, harabeli, bufi, qukapiku, thëllëza e malit, etj.
Traditë
Veshje Popullore
Veshjet popullore të zonës së Krrabës janë mjaft interesante. Lashtësia e tyre vërtetohet në disa elementë të këtyre veshjeve të dokumentuara në zbulimet arkeologjike siç janë vargonjtë e mesit, tirqet, kallcet, që përdoren në kostumet e nuseve të malësisë Krrabës.
Në veshjet e burrave të malësisë së Krrabës spikat xhoka e zezë me krahë dhe pa krahë. Përveç këtyre kjo zonë është mjaft e njohur për punimin e çorapeve me motive karakteristike, etj.