Ndroq

Vështrim i përgjithshëm

Ultësira kodrinore mes Tiranës dhe Durrësit ndahet nga dy korridore gjeografikë: gryka e Vorës dhe lugina e Ndroqit, ndër të cilat kalojnë dy rrugët natyrale që lidhin Durrësin me fushën pjellore të Tiranës dhe me malësitë e thella të Martaneshit, Krujës, Matit dhe Dibrës.

Fshati Ndroq ndodhet në luginën e përshkuar nga lumi Erzen, në mes të rrugës automobilistike që lidh Tiranën me Durrësin. Ndroqi i vjetër ndodhet më në jug. Lagjet e tij ngrihen mbi një grumbull kodrash me ullinj. Mbi kodrën dominuese ngrihet kalaja (387 m mbi nivelin e detit). Lagjja më e madhe, sipas gjurmëve, ka qenë Varoshi, në juglindje të kalasë. Në kodrat rreth e rrotull shtrihen lagjet e tjera.

Histori

Mendohet se Ndroqi si vendbanim ka ekzistuar që në periudhën romake. Por ai përmendet për të parën herë, si fshat i Andronikëve me 23 shtëpi në defterin turk të Sanxhakut të Shqipërisë, të hartuar në vitet 1431-1432.

Ekzistojnë dy hipoteza mbi emrin e fshatit Ndroq:

• Nga fjala „Ndërrënjë”- ndën rrënjë apo ndën këmbë të malit mbasi fshati  është vendosur në rrëzë të kodrës së kalasë së Ndroqit.

• Por në emrin e tij ka një kujtim edhe më të hershëm nga fjala greqishte “andros”, burrë; prej këndej dhe “Andronicus” si emër i përveçëm, Andronikus si emri i perandorit.

Më pas të dy emrat patën  transformime fonetike deri në formimin e fjalës së sotme Ndroq.

Të paktën gjatë gjithë shekullit XX mbiemri “Ndroqi” i ka dhënë vendit individualitete që kanë merituar e meritojnë nderim. 

Traditë

Historia e kultivimit të ullirit është shumë e vjetër në zonën e Ndroqit, i  dalluar për rritjen e tij. Kodrat përreth tij janë të mbjella me ullinj, disa prej të cilëve shumë të vjetër (deri 3000 vjeçarë).

Njerëzit e kësaj zone rurale janë mësuar me kultivimin e ullinjve dhe një traditë e mirë janë punishtet e prodhimit të vajit të ullirit. Ky vaj i prodhuar këtu është i një cilësie shumë të mirë. Në zonën e Ndroqit ndodhen 8 fabrika të prodhimit të vajit të ullirit.

Kodrat e fshatit Shesh janë mjaft të përmendura për vreshtarinë , ku kultivohen edhe dy lloje të njohura rrushi “Shesh i zi” dhe “Shesh i bardhë”, prej nga kanë marrë emrin edhe dy verëra të njohura shqiptare.

Përpunimi i frutave dhe perimeve është një tjetër traditë e zonës, për tu përmendur është tharja e tyre dhe përgatitja e produkteve me fruta të thara siç është buke fike (përgatitur me fiq të tharë), etj.

Bashkia e Tiranës është nismëtare e organizimit të “Bio-Fest Ndroq”. Ky aktivitet u konceptua si një panair produktesh bujqësore e blegtorale të zonës me qëllimin e kthimit në traditë për promovimin dhe nxitjen e agro turizmit në këtë zonë shumë të pasur me produkte bio duke e bërë Ndroqin mikpritës të dhjetëra qytetarëve nga Tirana dhe zonat përreth. Edhe vizitorët e huaj tërhiqen jo vetëm nga bukuritë e natyrës por dhe nga produktet bujqësore dhe blegtorale të zonës.