Ky lapidar i kushtohet Konferencës së Pezës mbajtur më 16 shtator 1942 në Pezë të Madhe. Konferenca vuri themelet e bashkimit kombëtar në luftë kundër pushtuesve.
Lapidari që përfaqëson një monument historik u realizua si vepër e realizmit socialist në vitin 1970.